İlamsız İcra

Miras Hukukuna bir giriş yapmıştım,İcra Hukukuna da bir başlayalım dedim.

İcra Hukukunun hem alanı geniş hem de uygulamada kendine çokça yer bulur.Sırf bu yüzden İcra Avukatı diye bir kavram bile çıktı.(İcradan başka hiç birşeyle ilgilenmeyen avukat türü kastedilmekte)

Uygulamada en sık rastlanan icra takip işlemi,ilamsız icradır.

İLAMSIZ İCRA

Önce “ilam” ın manasını söyliyeyim.İlam yargı bildirisi,ilan edilmiş bağlayıcı karar demektir.Dolayısıyla ilamsız icrada,alacaklı mahkemeye başvurup bir ilam almak zorunda olmaksızın direkt icra dairesine başvurarak,alacağı bir belgeye dayanmasa bile ilamsız icra takibi başlatabilmektedir.

İlamsız icranın iki önemli özelliğini söylemiş oldum,alacağın her hangi bir belgeye dayanması gerekmediği,mahkeme kararına gerek olmadığı.Bu iki özellikten dolayı ilamsız icranın kötüye kullanılabileceği akla geliyor,örneklersem; Manav Rıza amca,gıcık olduğu komşusu Kasap Hayri için ilamsız icra takibi başlatıyor.Manav Rıza,icra dairesine giderek,talebini sunuyor ve Kasap Hayri’nin kendisine 1200 TL borcu olduğunu da bildirerek takibi başlatıyor.Dikkat edin Kasap Hayri’nin Manav Rıza’ya 1200 TL borcu olduğuna dair herhangi bir belge yok elimizde.Takip talebini alan icra müdürünün de,Kasap Hayri’nin gerçekten de Manav Rıza’ya 1200 TL borcu olup olmadığını araştırması gerekmemekte.Takip talebinden sonra Kasap Hayri’ye ödeme emri gönderilir.

Manav Rıza’nın Kasap Hayri’ye ödeme emri göndermesi ne kadar kolaysa,kanun borçlu gözükeni,yani olayımızda Kasap Hayri’yi koruyarak,ödeme emrini alan kişinin 7 gün içerisinde ödeme emrine itiraz etmesine olanak tanıyarak,aynı kolaylığı alacaklıya da tanımıştır..Kasap Hayri’nin itiraz ediyorum demesi yeterlidir İcra Dairesinde. Manav Rıza Kasap Hayri’nin itirazından sonra,alacağına kavuşmak istiyorsa,itirazın  iptali,kaldırılması yoluna gitmelidir.

İlamsız icra takibinin kolaylığından dolayı,bazı çakal işletmeler ve bazı avukatlar,il-ilçe merkezlerine uzak köylerde oturan,aslında hiç tanımadıkları veya önceden bir münasebetleri olup sadece isim ve adreslerini bildikleri yaşlı insanlara,bu insanların hiç borçları olmadıkları halde,ödeme emri göndermektedirler.

Ödeme emrinde icra dairesi mührü gören ve resmi evrak olduğundan “yahu koskoca devlet yanlış mı bilicek,demek ki borcum varmış” diye düşünen kişiler,borca itiraz etmemekte,ya da köyünün ilçeye olan uzaklığından dolayı,imkansızlıklardan dolayı,7 günlük itiraz süresini geçirerek,icra takibinin kesinleşmesine sebep olmaktadır.

İLAMSIZ İCRA ÇEŞİTLERİ

1-Genel Haciz Yolu: Bu yol yalnızca para ve teminat alacakları içindir.Genel haciz yoluna başvurabilmek için yukarıda da bahsettiğim gibi alacağın bir belgeye dayanması gerekli değildir.Para alacağı rehinle temin edilmişse (alacak için rehinli bir mal varsa),kural olarak öncelikle rehnin paraya çevrilmesi yoluna gidilmelidir.

2-Kambiyo Senelerine Mahsus Haciz Yolu

Kambiyo seneleri ; çek,poliçe ve bonodur.Bu yola başvurabilmek için,alacağın çek,poliçe ya da bonoya dayanması şarttır.Aksi halde genel haciz yoluna başvurulabilir.Genel haciz yolunda olduğu gibi,bu yolda da bir mahkeme ilamı gerekli değildir.

3-Kiralanan Taşınmazların İlamsız İcra Yolu ile Tahliyesi

Bu istisnai bir durumdur,kararlaştırılan kira bedelinin ödenmemesi ve kira süresinin bitimi durumlarında,kiralanan taşınmazların ilamsız icra yolu ile tahliyesi mümkündür.

Genel Haciz Yolunun Safhalarını Özetlersem;

• Alacaklının takip talebi ile başlar
• Takip talebini alan icra dairesi borçluya ödeme emri gönderir
• Borçlu ödeme emrine itiraz etmez,ya da itiraz eder itiraz hükümden düşürülürse ödeme emri kesinleşir.
• İcra dairesi alacaklının talebi üzerine,borçlunun borcunu ödemeye yetecek kadar malını haczeder.
• Gene alacaklının talebi üzerine haczedilen mallar satılır,satıştan elde edilen para alacaklıya ödenir.

Bir sonraki yazıda,avukat yardımı almadan icra takip işlemlerinizi kendinizin yapabilmesi için gerekli safhaları,işlemleri anlatıcam.